Chełm znaczy wzgórze – mało znana atrakcja Lubelszczyzny

Chełm co warto zobaczyć

Jeśli fraza „co warto zwiedzić w Chełmie” kojarzy Wam się wyłącznie z turystyką w wojskowym nakryciu głowy, to świetnie trafiliście. Zapraszam na autorską wycieczkę po mało znanym mieście Lubelszczyzny. Wśród atrakcji nie tylko klasyczne zabytki Chełma (podziemia!) – będzie też mural, lokalny futbol i manifest PKWN.

1. Chełmska Górka – czyli Góra Zamkowa w Chełmie

Wieże Bazyliki znajdującej się na Górze Zamkowej, to pierwsza rzecz którą widać gdy wjeżdżamy do Chełma. Może hasło zwiedzanie Bazyliki nie zapowiada wielkich emocji, ale niech zachętą będzie dzwonnica, z której można podziwiać widoki na miasto. Ciekawe, że katedra była w przeszłości dwukrotnie cerkwią prawosławną.

Cały kompleks zabudowań wraz z okolicznym parkiem jest przyjemnym punktem startowym. Park ma swój regulamin, nie wolno na przykład biwakować.

Nie przegapcie bramy Uściłuskiej, to najstarsze zabudowanie w Chełmie.

co warto zobaczyć w Chełmie

Chełm atrakcje widok na Bazylikę

zwiedzanie Chełma warto rozpocząć od Bazyliki

Regulamin Parku w Chełmie

Chełm najstarszy budynek w mieście

2. Kredowe podziemia w Chełmie, Duch Bieluch we własnej osobie.

Chełm leży na złożach kredy, co oprócz niewątpliwych zalet miało też w historii miasta pewne minusy, a przynajmniej jeden, za to dość spektakularny. W latach sześćdziesiątych ubiegłego wieku jezdnia zapadła się pod ciężarówką, która tym samym nieoczekiwanie zwiedziła kredowe podziemia. Z tego też powodu w Chełmie nie buduje się zbyt wysokich budynków, najwyższy ma 8 pięter. Ale to szpital, więc mam nadzieję, że nie będziecie musieli go zwiedzać.

Możecie za to skorzystać z plusów geologii Chełma i zwiedzić Zabytkową Kopalnię Kredy. 50 minut z przewodnikiem, weźcie ciepłe ciuchy. Warto też wczesniej sprawdzić godziny o których zaczynają się kolejne tury oprowadzania, bo w ciągu dnia może być ich tylko kilka (szczególnie poza sezonem).

Jeśli lubicie lokalne maskotki, to te ciągoty powinien zaspokoić Duch Bieluch, zameldowany urzędowo w Kopalni. Tak, ten sam co na serku. Smacznego.

podziemia w Chełmie

Chełm Duch Bieluch

3. Rynek w Chełmie, mówiąc precyzyjnie Plac Łuczkowskiego

Wygląda jak rynek, okazuje się że to plac Łuczkowskiego. W każdym razie znajdziecie tu wszystko, co powinno znaleźć się na porządnym rynku: zrekonstruowana studnia miejska, pozostałości starego ratusza, kilka tablic z informacjami o mieście. Dla chętnych ogródek piwny i kebab Al Jazeera.

Chełm rynek Plac Łuczkowskiego

Starówka w Chełmie

4. Chełmska Starówka i ciekawe kamienice

Na Starówce warto wyjść poza Plac Łuczkowskiego i poszukać starych budynków z ciekawymi fasadami. Część z nich jest mocno zniszczona, inne dotknęła szyldoza, ale i tak polecam na chwilę zgubić się w tych rejonach.

Chełm zabytki

zwiedzanie Chełma

Chełm co warto zwiedzić

Chełm wszystko po 5 złotych

Chełm Media Expert

5. Mural w Chełmie, ulica Lubelska 64

Mural stworzony przez artystów z Lublina w kooperacji z miejscowymi bibliotekarzami w 2015 roku. Mural dość bezpieczny i z pewnością niezbyt awangardowy. Ale nie cepelii, warto zobaczyć. Billboard, który i tak znajdzie się na każdym zdjęciu muralu,  tworzy z całością swoistą instalację w przestrzeni miejskiej. (no przeszkadza po prostu, cóż poradzić)

Chełm mural

chełmski mural

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_103

6. Gmach w Chełmie – Gmach Dyrekcji Kolei

Właściwie powinno się napisać THE Gmach. W każdym razie każdy Chełmianin będzie wiedział o co chodzi po tym krótkim słowie.

Budynek powstał przed II Wojną jako siedziba Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych. Bardziej znany jest jednak jako miejsce odczytania Manifestu  PKWN w 1944 roku. 22 lipca rzecz jasna, czyli w drugiej połowie lipca.

Za czasów wojewódzkości (chyba jest taki wyraz?) Chełma był tam Urząd Wojewódzki, teraz Starostwo Powiatowe i inne urzędy. Zwiedzanie wnętrza dla chcących poudawać petenta. Zewnętrzna kontemplacja budynku na planie litery H dla wszystkich. A kolejna atrakcja tuż obok!

Chełm Gmach Dyrekcji

Chełm Dyrekcja

7. Osiedla Dyrekcja w Chełmie, ulica Stephensona

Pracownicy Gmachu (trademark) musieli gdzieś zamieszkać, stąd osiedle zwane lokalnie Dyrekcją. Purystom pozostawiam rozróżnienia miedzy Dyrekcją Dolną, Górną i Dyrekcją bez nazwy (nie zmyśliłem tego), poza wszystkim jest to przyjemne miejsce na spacer, domy skąpane w zieleni, trochę w klimacie warszawskiego Żoliborza. Na piwo/ kawę można przysiąść w ogródku Chełmskiego Domu Kultury (mają fajny daszek na wejściem).

Chełm Dyrekcja

Chełm Dyrekcja

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_43

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_27

Chełm informacje

Chełmski Dom Kultury

8. Synagoga w Chełmie

Przed Drugą Wojną Żydzi stanowili niemal połowę mieszkańców Chełma. O chełmskich Żydach pisał Singer, wśród europejskich Żydów uchodzili za osobników niezbyt rozgarniętych i byli bohaterami tradycyjnych żydowskich dowcipów.

Tego świata już nie ma, jedną z niewielu w Chełmie pozostałością jest budynek Synagogi mniejszej. Obecnie mieści bar. Trochę szkoda, że nie muzeum chełmskich Żydów. Chociaż uczciwie przyznaję, że nie odwiedziłem Muzeum Ziemi Chełmskiej, być może ono eksponuje jakoś ten wątek.

Chełm Synagoga Mniejsza

Żydzi w Chełmie

9. Cerkiew św. Jana Teologa w Chełmie

Kolejne świadectwo wielokulturowości tych rejonów, tym razem cerkiew prawosławna, czynna do dziś.  Cerkiew nieczynna, to z kolei cerkiew św. Mikołaja.

Cerkiew w Chełmie

Chełm Cerkiew Prawosławna

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_132

10. Mozaika na fasadzie Kina Zorza w Chełmie

Jeśli macie chwilę, możecie wybrać się na seans filmowy, jeśli nie, warto chociaż zobaczyć mozaikę. Z tego, co przeczytałem, powstała w latach sześdziesiątych, ale jeśli ktoś ma więcej informacji, chętnie się dowiem.

Chełm Kino Zorza

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_111

11. Twórczość kibiców Chełmianki Chełm

Warto uważnie śledzić mury, bo przywiązanie lokalnych fanów futbolu do macierzystego klubu ma swoje naścienne skutki. Jedne bardziej, inne mniej udane, ale w sumie stanowią o lokalnym kolorycie.

Chełmianka Chełm

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_49

RKS Chełmianka

chelmianka-w-tabeliaaa

12. Noclegi w Chełmie – śpij jak partyjny dignitarz

Mała szansa, że macie do Chełma super blisko, więc pewnie będziecie potrzebować noclegu. Jeśli wybierzecie Chełm (a nie na przykład pobliski Zamość), możecie zanocować w hotelu Kamena, który, jak niesie plotka, powstał na potrzeby towarzyszy partyjnych odwiedzających wojewódzkie władze. Dziś to zwykły hotel, o niezwykłej jak na Chełm wysokości (6 pięter). Blisko głównych atrakcji Chełma.

13. Atrakcja Bonusowa – Park przy Liceum Czarnieckiego w Chełmie

Małe, a cieszy – przyjemny, zielony zakątek przy Liceum. Jeśli akurat nie ma w pobliżu licealistów. Znaki szczególne – fontanna z czaplą. Dobre miejsce żeby przysiąść i zaplanować kolejne chełmskie atrakcje.

Chełm Liceum

14. Na koniec jeszcze krótka fotograficzna zachęta do odwiedzenia Chełma

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_12

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_4

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_106

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_77

chelm-co-warto-zobaczyc-atrakcje_108

5 komentarzy

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *